Rouw en verliesbegeleiding

Aanleiding
Verschillende gebeurtenissen kunnen aanleiding geven voor een rouwproces:

• Het verlies van een persoon die dierbaar en belangrijk is: een vader, moeder, broer of zus, een baby of kind, een ander familielid, een vriend of vriendin.
• Abortus of miskraam kan ook enorm veel impact hebben.
• Het verlies van een dier kan het welzijn van bijvoorbeeld een kind enorm beïnvloeden.
• Een echtscheiding heeft veel invloed op kinderen en jongeren omdat er zowel emotioneel als praktisch veel verandert. Zo verandert de vertrouwde gezinssamenstelling en krijgt het kind of jongere te maken met de gevolgen van een omgangsregeling.
• Het moeten accepteren van een lichamelijke beperking zoals een handicap, het verlies van een zintuig of een blijvend zichtbare wond.
• Een verhuizing naar een andere omgeving, dit betekent afscheid van de vertrouwde buurt, vrienden en school.
• Adoptie, uithuisplaatsing, ontslag of ziekte.
• Verlating van een ouder die niet kan/wil zorgen voor het kind, of plotseling vertrekt om wat voor reden dan ook. Dit kan een enorm verdriet en onbegrip opleveren. 

Wanneer is extra hulp nodig?
Ieder rouwproces bestaat uit een aantal stappen. Logischerwijs zou je zeggen dat ze elkaar opvolgen, maar dit is niet zo. Rouw gaat zijn eigen weg. De stappen lopen door elkaar heen:

• Beseffen dat er een verlies is.
• Ervaren van verlies en omgaan met de gevoelens van verlies.
• Aanpassen aan en verder leven met het gemis.
• Investeren in nieuwe contacten en relaties. 

Als het doorlopen van deze stappen in het rouwproces erg lang duurt, moeizaam verloopt of dreigt vast te lopen, is er extra hulp nodig. Niet iedereen kan dit aangeven. Daarom is het van belang om alert te zijn op de onderstaande signalen die kunnen duiden op een vastlopend rouwproces.

Signalen
Signalen waar je op kan letten:

• Het uiten van woede, verdriet, schuldgevoelens of angst.
• Concentratieproblemen, schoolproblemen, slaapproblemen, bedplassen, stemmingswisselingen en depressieve klachten.
• Gedragsproblemen zoals angst, driftbuien en ongehoorzaamheid.
• Diverse lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak.
• Als een kind zich helemaal niet uit, kan dit ook een belangrijk signaal zijn.

Hoe herken ik rouw bij volwassenen?
Net als een kind, rouwt een volwassene ook op zijn eigen manier. Afhankelijk van de fase van het leven waarin iemand zit bevindt, kan rouw op verschillende manieren tot uiting komen. Signalen waar je op kan letten zijn:

• Het uiten van emoties zoals: angst, verwarring, spijt, opluchting, boosheid, machteloosheid, eenzaamheid, verlies van vertrouwen.
• Het uiten van verschillende gedragingen zoals oncontroleerbare huilbuien, schrikreacties, terugtrekken.
• Diverse lichamelijke klachten; slaapproblemen, eetstoornissen, verlies van weerstand, vermoeidheid, klachten zonder duidelijke oorzaak, futloosheid
• Uitingen op cognitief niveau zoals concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lager zelfbeeld, bezig zijn met herinneringen en daardoor de toekomst uit het oog verliezen, stemmingswisselingen en depressieve klachten.
• Gevoelloosheid is ook een uiting van rouw
• Vermijden van alle gedragingen en/of emoties kan ook een vorm zijn van rouw.